De wereld van de sociale geografie is rijk aan ideeën, maar ook onoverzichtelijk. Dit boek is een gids voor die wereld. Het bevat een inspirerend overzicht van het ontstaan, de ontwikkeling en de huidige stand van zaken van de sociale geografie als wetenschap. ‘Wetenschap’ verwijst hier zowel naar kennis – zoals theorieën en werkwijzen – als naar de universitaire gemeenschap die de geografie beoefent. Ook het ruimere kader van wetenschap en samenleving komt aan de orde. Aansprekende voorbeelden wekken de stof tot leven. In dit boek maakt de lezer een reis waarop eigen ontdekkingen niet zijn uitgesloten.
De ontdekking van de geografie
Inhoudsopgave
Inleiding
1 SOCIALE GEOGRAFIE ALS UNIVERSITAIRE DISCIPLINE
1.1 Exponent van een moderniserende samenleving
1.2 Traditionele opvattingen van geografie
1.3 Veranderende maatschappelijke draagvlakken
1.4 Naoorlogse visies tot omstreeks 1990
1.5 Sociale geografie in de jaren negentig en nadien
1.6 Geografie als een georganiseerde wetenschap
2 WETENSCHAP, GEOGRAFIE EN SAMENLEVING
2.1 Wetenschapsdynamica en haar subdisciplines
2.2 De wetenschapsgeografie nader bezien
2.3 De betrekkingen tussen wetenschap en maatschappij
2.4 Perspectivistisch denken in de sociale geografie
2.5 Mannheims ‘freischwebende Intelligenz’
2.6 Over een beroepscode en ethiek
3 VIJF SOORTEN WETENSCHAP
3.1 Zuivere of fundamentele wetenschap
3.2 Toegepaste of praktische wetenschap
3.3 Kritische wetenschap: zaakwaarnemers, advocaten en anti-experts
3.4 Ideologische wetenschap: tussen wetenschap en propaganda
3.5 Een vergeten categorie: publieke geografie
4 ONDERZOEKERS ONDER ELKAAR
4.1 De wetenschappelijke gemeenschap als sociale groep
4.2 Origineel of conventioneel: de visie van Kuhn
4.3 Peer review: de normen en de praktijk
4.4 Dominantie van Engelstalige onderzoekers en peer reviewed science
4.5 Een centrum-periferiestructuur
4.6 Wetenschappers als strategen: Bourdieu en Latour
5 WETENSCHAP EN WERKELIJKHEID
5.1 Het standaardbeeld van wetenschap in een notendop
5.2 Hedendaagse visies: postpositivistische stellingen
5.3 Een gematigd constructivisme
6 SOCIALE GEOGRAFIE EN ANDERE WETENSCHAPPEN
6.1 Geleding van de wetenschap
6.2 Geleding van de geografische wetenschappen
6.3 Onvrede met hyperspecialisatie
6.4 Alternatief 1: marxisme als (utopisch) wensdenken
6.5 Alternatief 2: systeemdenken
6.6 Hedendaagse pogingen: multi-, inter- en transdisciplinair
7 GEOGRAFIE EN THEORIE
7.1 Soorten vragen in de wetenschap
7.2 Theorieën: de conventionele visie
7.3 Alternatieven: de grounded theory en de kritische theorie
7.4 Reikwijdte van sociale theorieën
7.5 Acceptatie van een theorie: de klassieke visie
7.6 Acceptatie van een theorie: andere visies
7.7 Hedendaagse ideeën over theorie
7.8 Wetten: in de sociale geografie taant de interesse
8 GEOGRAFIE EN METHODOLOGIE
8.1 Ontologie, epistemologie, methodologie
8.2 Het realisme als alternatief voor het positivisme
8.3 De herwaardering van casestudies
8.4 Kwantitatieve benaderingen
8.5 Opmars van kwalitatieve methoden
Uitleiding
Noten
Register